O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi – adabiy meros, tilshunoslik va zamonaviy ta’lim integratsiyasi markazi
O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi talabalarni ona tili va adabiyoti bo‘yicha chuqur bilim, mustahkam metodik tayyorgarlik va ijodiy tafakkur bilan ta’minlaydi. O‘quv dasturlarida o‘zbek tili tarixi, zamonaviy tilshunoslik, adabiyot nazariyasi, adabiyot tarixi, badiiy tahlil va tanqid kabi yo‘nalishlar o‘rin olgan. Talabalar badiiy asarlarni tahlil qilish, ilmiy maqola yozish va amaliy dars o‘tish bo‘yicha ko‘nikmalarni rivojlantiradilar. Kafedra ilmiy izlanishlari til va adabiyotning zamonaviy ta’limdagi o‘rni, milliy merosni o‘quv jarayoniga kiritish, madaniy-ma’rifiy tadbirlarni tashkil etishga qaratilgan. Talabalar adabiyot kechalari, ijodiy uchrashuvlar va tanlovlarda muntazam qatnashadilar. Bitiruvchilar til va adabiyot o‘qituvchisi, jurnalist, tahrirchi va ilmiy xodim sifatida faoliyat yuritmoqda.
a
Xodimlar
Kafedra tarixi
Tashkil topishi
O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi universitet (o‘sha paytda institut) tashkil topgan ilk yillarda o‘zbek filologiyasi yo‘nalishining yadro bo‘limi sifatida shakllandi. Dastlab ta’lim jarayoni “O‘zbek tilshunosligi” va “O‘zbek adabiyoti” yo‘nalishlari atrofida yo‘lga qo‘yilib, kafedra oldiga o‘zbek tili va adabiyotini chuqur o‘qitish, metodik asoslarni yaratish hamda maktablar uchun yuqori malakali o‘qituvchi kadrlar tayyorlash vazifalari qo‘yildi. Dastlabki davrdan boshlab tajribali tilshunoslar, adabiyotshunoslar va metodistlar jamoasi shakllandi, o‘quv rejalari, dasturlar va amaliy mashg‘ulotlar tizimi ishlab chiqildi.
Rivojlanish bosqichlari
Kafedra keyingi o‘n yilliklarda o‘quv-uslubiy va ilmiy faoliyatni kengaytirib bordi: dasturlar zamonaviy filologik yondashuvlar bilan boyitildi, til va adabiyot darslarini integratsiyalash tajribalari yo‘lga qo‘yildi. 1990-yillarda ona tili ta’limi metodikasiga doir uslubiy majmualar va qo‘llanmalar yaratildi, “Davlat tilida ish yuritish” kabi amaliy kurslar kiritildi. 2000-yillardan boshlab axborot-kommunikatsiya texnologiyalari ta’lim jarayoniga izchil tatbiq etildi, elektron o‘quv resurslari va masofaviy ta’lim elementlari joriy qilindi. So‘nggi yillarda kafedra tarkibiy jihatdan takomillashtirilib, o‘zbek tili va adabiyoti fanlarini bir butun konseptda o‘qitish, metodikani amaliyot bilan uyg‘unlashtirishga doir ishlar tizimlashtirildi.
Bugungi faoliyati
Bugungi kunda kafedra o‘zbek tili (fonetika, leksikologiya, grammatika, uslubshunoslik), adabiyotshunoslik (adabiyot tarixi, nazariyasi, matnshunoslik), nutq madaniyati va o‘qitish metodikasi bo‘yicha bakalavr-magnistr tayyorlaydi. Darslarda interfaol metodlar, elektron darsliklar, prezentatsiyalar, korpus lingvistikasiga oid vositalar va ijodiy seminarlar keng qo‘llanadi. Ilmiy izlanishlar o‘zbek tilshunosligi va adabiyotshunosligining dolzarb muammolariga, maktab va OTMlar uchun metodik yechimlar ishlab chiqishga qaratilgan. Kafedra maktablar, ilmiy markazlar va nashriyotlar bilan hamkorlik qiladi, tayyorlangan o‘quv-uslubiy materiallar ta’lim amaliyotiga joriy etilmoqda.
